Bijdrage over subsidie aan Inditex (Zara)

Door Leonie Vestering
Provinciale Staten van 21 juni 2017
Agendapunt 7b: Versterken economisch vestigingsklimaat Lelystad Airport Businesspark

Allereerst, dank voor de beantwoording van de technische vragen. We hebben opgemerkt dat vraag 9 niet beantwoord zijn, de vraag over niet fossiele energie en dat we geen energie uit mestvergisting willen, kunt u ons die antwoorden alsnog vanavond geven?

We zijn blij dat er nieuwe werkgelegenheid naar de provincie Flevoland komt. 400 werkplekken. Dat is niet mis. We hadden graag gezien dat Inditex zich in Urk zou vestigen, zodat vissers aan een nieuwe carrière kunnen beginnen, want de handel in cocaïne vinden wij toch ook niet echt een goed alternatief.

We begrijpen dat GS graag extra werkgelegenheid naar de provincie wil halen. Maar de subsidieverstrekking, waarvoor ons nu gevraagd wordt om in te stemmen met 2.9 miljoen zonder voorwaarden of verduidelijking van het gebruik van deze gelden, vinden wij iets te enthousiast. Een groot commercieel bedrijf steunen die onlangs 600 miljoen winst in een jaar maakte, daar is wel geld voor? Maar geen geld voor de opvang van in het wild levende dieren, wat onze wettelijke taak is? Ik zou zeggen, gedeputeerde, rond het bedrag iets af naar beneden en stel geld beschikbaar voor de opvang van dieren.

En wat dieren betreft: De merken van Inditex zijn bontvrij. Dat is mooi en lovenswaardig. En ook heeft Inditex angorawol in 2015 de deur gewezen. Dat is wol van konijnen die een onnatuurlijke lange vacht hebben, en levend geplukt worden, waarbij de vacht van het dier levend wordt afgetrokken. Maar het is niet duidelijk of Inditex merino wol gebruikt en of deze wol wel mulesing free is. Dat is wol van Australische schapen waarbij de huid van het dier onverdoofd wordt weggesneden terwijl het dier gewoon leeft en bij bewustzijn is. Wij hebben geprobeerd dit na te gaan, maar helaas was de pagina dierenwelzijn van Inditex offline. We hopen maar dat het komt omdat de pagina op dit moment wordt uitgebreid. Graag een reactie van de gedeputeerde.

En dan van dieren over naar andere kwetsbaren: kinderen. Vorig jaar dienden we een amendement in over kinderarbeid bij het bespreken van het Economisch programma. Toen heeft de gedeputeerde Appelman gezegd dat het vanzelfsprekend is dat Flevoland geen bedrijven zal steunen die bijdragen aan kinderarbeid. Wij wilden dit vastleggen, maar verschillende partijen waren ervan overtuigd dat dit overbodig was, omdat het wettelijk al geregeld had. Nee, dat is niet landelijk geregeld. Het moge toch duidelijk zijn dat ik hiermee kinderarbeid in de keten bedoel, wat helaas nog veelvuldig voorkomt. Ook bij Nederlandse bedrijven of bij buitenlandse bedrijven die zich hebben gevestigd in Nederland. Zo ook bij Inditex. Zo kopte de Volkskrant in september vorig jaar dat Syrische kindervluchtelingen worden uitgebuit voor o.a. de Zara. En in 2014 stootte Argentijnse autoriteiten op een aantal sweatshops in Buenos Aires waarbij er sprake was van kinderarbeid. En in 2011 kwam de keten al op dezelfde reden in opspraak. En dat zijn slechts de eerste drie die we zijn tegengekomen.

Inditex heeft een bedrijfsbeleid opgesteld, een code of conduct. Hierin staat o.a. Het beleid tegen uitbuiting en kinderarbeid. In het jaarverslag van Inditex van 2015 staat dat minder dan 50% van de bedrijven volledig voldoet aan de Code of Conduct. GS schrijft dat 88% voldoet. Als je kijkt in het jaarverslag wat GS noemt, dan staat daarin dat 42% helemaal voldoet en 46% op een onbelangrijk onderdeel niet voldoet. Dat is samen de 88% die GS noemt. Het antwoord betekent ook dat 12% niet voldoet. In het jaarverslag staat niet duidelijk hoeveel van die bedrijven niet voldoen vanwege kinderarbeid. Er staat wel ergens in een hele grote tabel met kleine lettertjes dat de bedrijven met kinderarbeid horen bij de bedrijven die niet voldoen. Is dat nu die 12%? Bedrijven zijn verantwoordelijk, en moeten weten waar en hoe kun kleding gemaakt wordt. En wij moeten weten wie we hier in huis halen.

Natuurlijk is Inditex hiermee aan de slag. Dat erkent ook de Schone Kleren campagne, maar Inditex scoort nog niet groen op de ladder van duurzaamheid, maar geel: Ik quote “Het begin is gemaakt, bedrijven zijn begonnen met het verhogen van lonen, maar het is nog niet genoeg. De focus op het verbeteren van de lonen moet worden verbeterd en uitgebreid als de arbeiders in de leveranciersfabrieken concrete verbeteringen in hun economisch welzijn willen zien.”

Klopt het dat er mensen in de keten werkzaam zijn die minder dan het minimumloon betaald worden?

De Partij voor de dieren heeft gevraagd of bepaalde waarborgen (kinderarbeid, bont, agorawol, museling) in de subsidievoorwaarden zouden kunnen worden opgenomen. Daarover staat in het antwoord van GS dat “Voorschriften die negatieve gevolgen hebben voor de bedrijfsvoering van een bedrijf en niet direct samenhangen met het doel van de subsidie zullen door de rechter als ontoelaatbaar worden beschouwd.” Eigenlijk zegt GS dan dat de dingen die wij vragen negatieve gevolgen kunnen hebben voor de bedrijfsvoering. En dat is een beetje gek. Wij zien dat juist als een positief aspect van een maatschappelijk verantwoorde organisatie die niet alleen winst wil maken, maar ook een bijdrage wil leveren aan een mooie, duurzame samenleving en leefomgeving.

In de subsidievoorwaarden zal alleen iets komen over bijdragen aan de realisatie van provinciale doelstellingen, dus werkgelegenheid. Maar is het niet ook een provinciale doelstelling om kinderarbeid tegen te gaan, een provinciale doelstelling om het gebruik van schadelijke en vervuilende chemicaliën te stoppen, en zijn wij niet een fairtrade provincie? Waarbij iedereen een eerlijk loon krijgt? Wij bepalen onze provinciale doelstelling en wij bepalen dus ook of we eisen stellen aan bedrijven die zich hier willen vestigen. Ja, Inditex is welkom, maar niet met kinderarbeid.

De vergadering is hier terug te zien. Deze bijdrage is te beluisteren vanaf 5.15.30u.